Nieuwe aansprakelijkheidswetgeving: wat betekent dit voor jou als freelancer?
Werken voor wie en wanneer je wil: het is vaak dé reden waarom mensen kiezen voor een bestaan als freelancer. Maar die vrijheid brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee. Zo kun je als freelancer aansprakelijk gesteld worden voor schade die je opdrachtgever oploopt door jouw handelen. Op 1 januari 2025 veranderden de regels rond het aansprakelijkheidsrecht; wat betekent dit concreet voor jou als freelancer?
Wat houdt de nieuwe wetgeving precies in?
Het aansprakelijkheidsrecht kent twee vormen: contractueel en buitencontractueel. Tot eind 2024 kon je als freelancer enkel aansprakelijk gesteld worden door jouw directe opdrachtgever, op basis van het contract dat jullie samen afsloten. Als freelancer was je daardoor grotendeels beschermd tegen claims van derden, zoals eindklanten.
Sinds 1 januari 2025 is dat veranderd. Door nieuwe wetgeving kunnen freelancers nu ook op buitencontractuele gronden aansprakelijk gesteld worden door derden (zoals de eindklant), zelfs wanneer er geen direct contract tussen beide partijen bestaat.
Grote impact voor freelancers die werken als ‘hulppersoon’
Deze wetswijziging heeft vooral grote gevolgen voor freelancers die optreden als zogenaamde ‘hulppersoon’. Hieronder vallen bijvoorbeeld:
- IT-consultants die via een agency websites ontwikkelen voor externe bedrijven.
- Grafisch ontwerpers die projectmatig voor reclamebureaus werken.
- Externe consultants die via een derde partij opdrachten uitvoeren voor eindklanten.
Voor freelancers in deze positie zijn de aansprakelijkheidsrisico’s sterk toegenomen.
Situatie tot eind 2024
Tot eind vorig jaar kon enkel je rechtstreekse opdrachtgever – waarmee je een contract had afgesloten – jou aansprakelijk stellen. Je was als uitvoerder van het werk dus vrijwel immuun voor claims van de eindklant.
Nieuwe situatie vanaf 2025
Door de uitbreiding van het buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht kunnen eindklanten nu wél rechtstreeks claims indienen tegen freelancers, zelfs zonder directe overeenkomst. Er gelden hiervoor twee belangrijke voorwaarden:
- Er moet sprake zijn van een fout aan jouw zijde, waarbij je niet hebt gehandeld zoals van een zorgvuldig en redelijk persoon in vergelijkbare omstandigheden verwacht mag worden.
- Er moet een duidelijk oorzakelijk verband bestaan tussen jouw fout en de schade die de eindklant geleden heeft.
Concreet betekent dit dat voortaan zowel jouw opdrachtgever als diens eindklanten jou kunnen aanspreken voor schade.
Vanaf wanneer geldt de nieuwe regeling precies?
De nieuwe aansprakelijkheidsregels gelden voor:
- Alle overeenkomsten die vanaf 1 januari 2025 afgesloten zijn.
- Alle overeenkomsten van vóór 1 januari 2025, maar enkel voor schadegevallen die zich ná die datum voordoen.
Hoe kan je jezelf als freelancer beschermen?
Vroeger was je als freelancer bijna automatisch beschermd tegen aanklachten van derden, maar dat is vandaag dus niet meer het geval. Betekent dat dan dat je als freelancer zomaar loslopend wild bent? Dat gelukkig ook niet!
De beste manier om je in te dekken is door in je overeenkomst met je directe opdrachtgever expliciet op te nemen dat jouw buitencontractuele aansprakelijkheid volledig of gedeeltelijk wordt uitgesloten. Zo voorkom je dat eindklanten jou rechtstreeks aansprakelijk kunnen stellen. Als er dan toch schade ontstaat, is het aan jouw opdrachtgever om jou eventueel op contractuele basis aan te spreken. Dit beschermt jou tegen rechtstreekse claims van derden.
Welke stappen kun je proactief nemen?
1. Pas je (samenwerkings)overeenkomsten aan
Zorg ervoor dat elk nieuw contract duidelijk een clausule bevat die jouw buitencontractuele aansprakelijkheid beperkt of uitsluit. Voeg dergelijke clausules ook toe aan reeds bestaande overeenkomsten, want zoals gezegd: de nieuwe regels gelden ook voor schadegevallen na 1 januari 2025 binnen lopende contracten.
2. Herzie je algemene voorwaarden
Neem een vergelijkbare clausule op in je algemene voorwaarden of factuurvoorwaarden. Sommige freelancers werken zonder specifieke schriftelijke overeenkomst en vallen in geval van geschillen terug op hun algemene voorwaarden. Zorg ervoor dat ook hier duidelijk vermeld staat dat jouw buitencontractuele aansprakelijkheid beperkt of uitgesloten is.
3. Controleer je verzekeringen
Beschik je over een beroepsaansprakelijkheidsverzekering? Controleer dan of deze ook buitencontractuele aansprakelijkheid dekt. Kijk hierbij ook goed na wie precies de ‘verzekerde’ in het contract is.
4. Laat je opdrachtgever overeenkomsten met eindklanten aanpassen
Vraag jouw opdrachtgever om in zijn contract met eindklanten expliciet op te nemen dat eventuele buitencontractuele vorderingen tegen freelance medewerkers uitgesloten of beperkt zijn.
Hulp of advies nodig? Het team van Dfisc staat voor je klaar.