Nieuwe wetgeving over consumentenschulden
Op 1 september 2023 trad de nieuwe wetgeving over consumentenschulden in werking. Het beheer van consumentenschulden is van cruciaal belang. Ter bescherming van de rechten van de consument herziet de wetgever de regels voor de schuldinzameling. In dit blogartikel vertelt Dfisc alles wat je moet weten over de nieuwigheden, de invloed op consumenten, schuldeisers en de bredere juridische context.
Wat is er nieuw?
Als je vooral B2C werkt en je producten en diensten aanbiedt aan particuliere eindklanten, hou je beter rekening met de volgende veranderingen:
- Je bent verplicht om een eerste aanmaning of herinnering gratis te versturen.
- Bij de eerste herinnering mag je niet onmiddellijk intrest of schadevergoeding vorderen; je moet minstens 14 dagen wachten.
Door de nieuwe wetgeving over consumentenschulden zijn de invorderbare intresten en schadevergoedingen vanaf nu beperkt en door de wetgever bepaald.
Over welke schulden gaat het?
De nieuwe regels hebben betrekking op de invordering van openstaande schulden van een consument aan een onderneming. Een consument is een natuurlijke persoon die met jou een contract afsloot voor doeleinden die buiten zijn handels-, bedrijfs- en beroepsactiviteiten vallen.
De nieuwe wetgeving over consumentenschulden is van toepassing vanaf 1 september 2023 voor nieuwe overeenkomsten en vanaf 1 december 2023 voor alle andere overeenkomsten.
Hoe moet je schulden invorderen?
Als je klant-consument zijn schulden niet betaalt, moet je een eerste herinnering sturen. Voor die eerste ingebrekestelling mag je geen kosten aanrekenen.
Je bent ook verplicht om de ingebrekestelling te versturen via een duurzame drager, zoals een brief of e-mail.
Voor latere herinneringen mag je wel kosten aanrekenen, met een maximumbedrag van 7,50 euro excl. portkosten.
Wat vermeld je in een herinnering?
Je eerste herinnering moet minstens de volgende gegevens bevatten:
- het verschuldigde saldo en het bedrag van het schadebeding bij niet-betaling binnen de termijn van veertien kalenderdagen;
- je (handels)naam en ondernemingsnummer;
- een beschrijving van het product of de dienst die de schuld deed ontstaan en de datum van opeisbaarheid van die schuld;
- de termijn (minstens 14 dagen) waarin je klant de schuld moet betalen, vooraleer je kosten, intresten of vergoedingen zal vorderen.
Waarom voorziet de wet een respijttermijn van 14 dagen?
De wetgever biedt de consument de kans om te controleren of het ingevorderde bedrag klopt. Consumenten krijgen daarvoor een termijn van 14 dagen.
Die termijn van 14 dagen start:
- bij herinnering per post: op de derde werkdag na de verzending;
- bij herinnering per e-mail: op de kalenderdag na de verzending.
Betaalt de klant zijn schuld binnen die termijn? Dan is hij geen intresten en schadevergoeding verschuldigd. Eventuele nalatigheidsintresten beginnen pas te lopen na de termijn van 14 dagen. Er is dus geen sprake van terugwerkende kracht, tenzij je een kmo bent. De wet voorziet namelijk dat kmo’s bij niet-betaling na de eerste herinnering intresten mogen berekenen vanaf de kalenderdag na de verzending van de eerste herinnering. Veertien dagen vroeger dus.
Beperkte intresten
De intresten die je de klant-consument aanrekent, mogen de wettelijke intrestvoet, zoals bepaald in de wet over betalingsachterstand bij handelstransacties, niet overschrijden.
Een andersluidende clausule in je overeenkomst is nietig vanaf 1 september 2023 (of vanaf 1 december 2023 voor overeenkomsten gesloten vóór 1 september 2023). Die nietigheid betekent dat men ervan uitgaat dat er in je overeenkomst geen clausule over intresten staat. Volgens ons kan je wel nog altijd terugvallen op de wettelijke intresten, maar die zijn een pak lager.
Beperkte schadevergoeding
Ook wat betreft schadevergoedingen voorziet de wet maximumbedragen in functie van het verschuldigde saldo, op voorwaarde dat de vergoeding uitdrukkelijk in het contract met de consument vermeld staat.
Die vergoedingen mogen niet hoger liggen dan:
- 20 euro als het verschuldigde saldo lager dan of gelijk is aan 150 euro;
- 30 euro vermeerderd met 10 % van het verschuldigde bedrag op de schijf tussen 150,01 en 500 euro als het verschuldigde saldo tussen 150,01 en 500 euro ligt;
- 65 euro vermeerderd met 5 % van het verschuldigde bedrag op de schijf boven 500 euro met een maximum van 2.000 euro als het verschuldigde saldo hoger ligt dan 500 euro.
Een andersluidende clausule in je overeenkomst is nietig vanaf 1 september 2023 (of vanaf 1 december 2023 voor overeenkomsten gesloten vóór 1 september 2023). Die nietigheid betekent dat men ervan uitgaat dat er in je overeenkomst geen clausule over forfaitaire schadevergoedingen staat, omdat je ze niet meer kan vorderen.
Wat als je de nieuwe regels negeert?
Reken je bij een eerste herinnering toch kosten aan, vermeld je de verplichte gegevens niet of hou je je niet aan de termijn van minimaal 14 dagen? Dan dreigen er sancties.
De in strijd met de wet ontvangen betalingen zal je moeten terugbetalen. Aangezien de foutieve betaling door de consument als bevrijdend geldt, kan je de invordering nadien niet terug starten.
Een extra sanctie bestaat erin dat de consument van rechtswege vrijgesteld wordt van betaling van intresten en schadevergoedingen. Bedingen, die strijdig zijn met de wet, gelden immers als nietig of ongeschreven.
Verder loop je risico op administratieve en zelfs strafsancties.
Wat met je contracten?
De nieuwe wetgeving over consumentenschulden is streng. Vanaf 1 december 2023 is ze namelijk ook van toepassing op overeenkomsten gesloten vóór 1 september 2023.
De wetgever is zich ervan bewust dat het niet haalbaar is om alle lopende Belgische contracten te heronderhandelen. Wel heeft de wetgever duidelijk de intentie om niet alleen consumenten beter te beschermen, maar ook lopende overeenkomsten te ontdoen van hogere intresten en schadevergoedingen.
Voor lopende overeenkomsten kan je het volgende doen:
- Je negeert de nieuwe wetgeving en vordert verder in strijd met de nieuwe wetgeving. Gelet op de mogelijke sancties, raden we dat ten zeerste af.
- Je bekijkt het pragmatisch en ziet dat het probleem alleen optreedt bij consumenten, lopende contracten op termijn uitdoven en je nog altijd – zij het lagere wettelijke – intresten kan vorderen.
- Je vindt het de moeite om nog altijd verhoogde intresten en schadevergoedingen te vorderen en voegt een addendum toe aan je lopende overeenkomst. Neem gerust contact met ons op, want Dfisc kan je daarbij helpen.
Wat met de algemene voorwaarden?
Algemene voorwaarden stel je maar één keer op en gebruik je in bijna alle samenwerkingen.
Het is dus van belang om eenmalig een kleine aanpassing te doen, zodat je ze in de toekomst met een gerust hart ook voor consumenten kan gebruiken.
Dfisc als kompas
Heb je vragen over de nieuwe regeling voor consumentenschulden? Dfisc staat voor je klaar. Maak voor persoonlijke begeleiding een online afspraak, mail naar office@dfisc.be of bel ons op 050 39 25 23.